2000'li yıllardan önce dünyanın gelmiş geçmiş en iyi futbolcuları kimlerdir diye sorsanız, o zamanlarda çoğu kimse Pele ve Maradona'nın ardından Hollanda efsanesi Johan Cruyff'un adını söylerdi şüphesiz. Kariyerinin neredeyse tamamını Santos ile Brezilya'da geçiren Pele; Napoli gibi orta sınıf bir takımı birinci torba takımı yapan, Arjantin Milli Takımı'nı en üst klasmana sokan Maradona ve tekniği, zerafeti ve sıradışı yaşantısı ile Avrupa'nın 'sarı fare'si Johan Cruyff. Üç büyük futbol efsanesinin belki de en kolay karşılaştırma yapılıp karara bağlanılacağı kulvar ise teknik adamlık alanında. Barcelona'nın tarihinde ilk kez kazandığı Şampiyon Kulüpler Kupası ve üstüste 4 kez La Ligi şampiyonu olduğu dönemlerde teknik adam koltuğunda hep Cruyff vardı ve hocası olan Rinus Michels'den total futbolu çok iyi şekilde anlayıp üzerine kendi birikimlerini ekleyerek modern futbolun en başarılı teknik adamlarının başı olan Hollandalı, Barcelona'nın 2000'li yıllardan sonra dünyanın en iyi futbol takımı olmasını sağlayacak olan La Masia futbol akademisinin de planlayıcısı ve kurucusudur. Pele teknik adam koltuğuna hiç oturmazken, Maradona'nın bu alanda sadece futbolculuk CV'sini kullandığını ve başarısız olduğunu da eklemeliyiz.
Ajax altyapısında yetişen ve Şampiyon Kulüpler Kupası dahil olmak üzere (üstüste 3 kez) Ajax ile alınacak tüm kupaları kazanan Cruyff için artık daha büyük bir takıma gitme zamanı gelmişti ve başkanı Real Madrid'e vermek istese de o tercihini Barcelona'dan yana kullandı 26 yaşında. Bir de ilk senesinde Bernabeu'da 5-0'lık alınan tarihi galibiyet, belki de kararının ne kadar doğru olduğunu gösteriyordu ki, Barcelona o sezon tam 14 yıl sonra Cruyff ile lig şampiyonluğuna ulaştı.
Pele'nin olmadığı 1974 Dünya Kupası'nın büyük favorilerinden birisi olmalarına rağmen final oynayıp kupayı evsahibi Batı Almanya'ya kaptırmasalar, koleksiyonundaki tek eksik olan kupayı da kazanacaktı. 1978 Dünya Kupası sırasında 31 yaşında olmasına rağmen, siyasi sebeplerden dolayı milli takıma çağrılmadı ve Hollanda finalde yine kaybetti. Arjantin, evsahibi olduğu kupada mutlu sona ulaştı. Kimbilir Cruyff olsaydı maç nasıl olurdu bilinmez. Bu arada Hollanda'nın Dünya Kupası tarihinde bir tek kupasının dahi olmaması ve finallerde kaybetmesi sanırım sadece o zamanlara denk düşen bir durum değil. Zira 2010 Dünya Kupası'nda bu defa da finalde İspanya'ya uzatmalarda kaybettiler ve toplamda 3'te 0 çektiler...
Nasıl ki Microsoft'u Bill Gates kurmuş ve bugünlere getirmişse... Nasıl ki Steve Jobs, Apple gibi bir markayı kurup, tüm dünyayı etkileyen bir marka haline getirmişse... Johan Cruyff da Barcelona futbol akademisi olan La Masia'yı kurup, aynı zamanda akademideki çocukların eğitimlerinin de üstlenilmesi savını özümseyip, bunu total futbol felsefesi ile birleştirdi ve bugün Katalanları dünyanın en iyi ve güçlü (yenilmesi çok zor) futbol kulübü haline getiren altyapının kapısını açmıştır. Cruyff, total futbolu özetleyen şu cümlesinde; "Futbol basit bir oyundur zor olan ise basit futbol oynamaktır" diyerek aslında takım olarak sürekli boş olan yaratacaksın ve rakibe de aynı şekilde boş alan bırakmayacaksın demek istemiş, basit ve sade oynayarak (gereksiz riskten uzak) verimliliğin ve etkinliğin artacağını belirtmiştir. 4-3-3 formatında 'en yakın arkadaşına pası ver ve sonrasında tekrar topu almak için boş bir alana geç' anlayışı ile "tiki taka"nın ilk sinyallerini bu sözleriyle öngörmüştür. Cruyff felsefesi dedikleri aslında onun kendisinin geçmiş tecrübeleri ve kişiliğinin toplamından oluşan bir yansımaydı yeşil sahalara. 'Başka birinin futbol felsefesi le başarısız olacağıma kendi felsefemle rezil olurum' diyebilecek kadar kendine güveni olan bir karakterdi Cruyff. O, hem dünyanın en iyi futbolcularından, hem dünyanın en iyi teknik direktörlerinden ve aynı zamanda dünyanın en iyi futbol filozoflarından biriydi. O kadar açık sözlüydü ki, kendisini eleştirenlere her zaman verilecek bir cevabı vardı ve bu konuda asla taviz vermedi.
Tarihe geçen "Cruyff dönüşü" onun ne kadar teknik bir futbolcu olduğunu ve ikili mücadelelerde kendine özgüven sağladığını gösteren net bir vesikadır. Şık golleri ve üstün futbol zekası ile döneminin futbolcuları arasında sivriliyordu. Her futbolcu gibi onun da zaafları vardı. Onun en büyük zaafı ise sigaraya karşıydı. Hatta öyle bir zaaftı ki bu, Ajax ile Şampiyon Kulüpler Kupası'nı kazandığı 1973 yılında bir elinde kupa, diğer elinde sigara ile pozlara takılmış ve bu konudaki zaafiyeti ayyuka çıkmıştı. Barcelona ile olan teknik adamlık macerasında kulübede sürekli sigara içti. Bünyesi zamanla bunu kaldıramadı ve akciğer kanseri olduğunda sigarayı bırakma kararı aldı. Hatta bu konuda "Hayatımı iki şey değiştirdi. biri futbol diğeri ise sigara. Futbol beni hayata bağladı, sigara ise futbol hayatımı bitirdi" sözleri ile kendi durumunu çok güzel özetledi. Pele, George Best, Eusebio, Beckenbauer, Müller gibi kariyerinin sonlarında o da ABD'ye gitti. MLS zaten 1970'lerin sonlarında oldukça gözde bir tatil beldesi idi ve ABD dönüşü ilk kulübü Ajax ile 2 yıl daha oynasa da futbolu bırakacağı son sezon olan 1983 - 1984 sezonunda Feyenoord'a imza attı ve takımını şampiyon yaparak futbolu Ajax'a küskün bir şekilde 37 yaşında bıraktı.
3 Ballon d'Or ödülü olan Cruyff, 24 Mart 2016'da, 68 yaşında hayatını gözlerini yumarken arkasında bıraktığı ve ölümsüzleştirdiği büyük futbol felsefesinden yararlanan takımlar, futbolcular, teknik adamlar ve daha fazlasını bıraktı. Cruyff olmasaydı bugün belki de Xavi, İniesta, Puyol, Messi ve daha birçokları da olmayacaktı. Seni hiçbir zaman unutmayacağız...
 |
| İstanbul, 1968 |
 |
| Beckenbauer and Cruyff 1974 World Cup final West Germany and Netherlands. |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder